Borsalardaki yatırımcıların birçoğu yıllardır hisse senedi alıp satan sektöre hakim kişilerdir. Bu tarz kişilerin olduğu bir platformda kazanç elde edebilmek için hisse senedi fiyatına etki eden faktörleri ve doğru hisse senetlerini seçmek, borsa terimlerine hakim olmak ve emir tiplerini bilmek çok önemlidir. Bu yazımızda borsaya yeni girecek olan yatırımcılar için çeşitli tavsiyelerde bulunacağız.
Borsalarda İşlem Yapmak İçin Eğitim Şartı
Hisse senetleri Borsalarda işlem gören değerli varlıklardır. Forex borsalarında ise normal borsalara oranla çok daha fazla yatırım aracı bulunmaktadır. Bir yatırım aracına para yatırmadan önce onun hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir. Örneğin, altının değerine etki eden faktörlerin bilinmemesi durumunda çok yanlış bir zamanda altın alınabilir. Yüksek fiyattan altın alınması durumunda altın fiyat kaybedecektir ve bu durum sizin zarar etmenize sebep olur. Bu yazımızda ise hisse senetleri ve kaldıraçlı işlemler hakkında bilgi vereceğiz.
Hisse Senetleri
Halka arz edilmiş şirketler, daha önceden belirlen bir sayıda parçalara ayrılır ve bu hisse senetleri satışa sunulur. Bir şirketin hisse senedine sahip olmak o şirketin hissedarı olmak anlamına gelir. Şirketin hisse senetlerinin fiyatlarına etki eden birçok faktör bulunmaktadır.
Hisse senetlerinin değerine etki eden en önemli faktör şirketin yaptığı veya yapacağı projelerdir. Bir şirket teknoloji alanında faaliyet gösteriyorsa ve sahip olduğu kaynakları Ar-Ge ve İnovasyon gibi alanlarında kullanıyorsa bu şirketin projesinin başarılı olması durumunda şirketin hisse senetleri artacaktır.
Bir diğer önemli faktör ise arz ve taleptir. Aslında arz ve talep neredeyse her varlık üzerinde birinci dereceden etkiye sahiptir. Bir şirketin hisse senetlerine olan talep artıyorsa bu fiyatların yükseleceği anlamına gelir. Tam tersi durumunda ise fiyatlar düşecektir. Borsada dikkat edilmesi gereken en önemli noktada budur.
Yükselen talep tamamen şişirme de olabilir. Yüksek miktarlarda hisse senedi bulunduran yatırımcılar daha önceden belirledikleri şirketlerin senetlerini toplarlar. Aslında bu yatırımcılar hisse senetlerini toplamadan önce satış emirleri girmiştir. Fiyatlar arttığında ise diğer yatırımcılar bu şirketin senetlerini almaya çalışır. Fiyatlar çok yukarıya çıktığında ise bu yatırımcılar ellerindeki senetleri hızlıca çıkararak diğer yatırımcıların zarar etmesine sebep olur. Bu sebeple bir yatırımcının arz ve talep eğrilerini incelemesi ve şirketin geçmişteki hareketlerini incelemesi gerekmektedir.
Forex Borsaları ve Kaldıraçlı İşlemler
Forex borsaları diğer borsalara oranla kazanç ve kayıp ihtimalinin yüksek olduğu yatırım araçlarıdır. Forex alanında eğitim almak çok daha önemlidir çünkü kaldıraçlı işlem adı verilen işlemlerde risk çok daha fazladır. Forex borsalarının yatırımcıları kendisine çeken en önemli özelliği fiyatların düşüşünde ve yükselişinde de kazanç elde edilebilmesidir.
Ülkemizde yasal olarak faaliyet gösteren forex borsalarında kaldıraç oranı 1/10 olarak belirlenmiştir. Kaldıraçlı işlemler sayesinde yatırımcılar borsadaki nakit paraların 10 katına kadar işlem yapabilir.
Bu işleme örnek vermek gerekirse, EUR/USD paritesinin 2 olduğunu ve sizin sahip olduğunuz nakit paranında 10.000 TL olduğunu varsayalım. Paritenin 2,5 olması durumunda, 10.000 x 2,5 = 25.000 TL kazanç elde edeceksiniz. İlk yapılan işlem 2 x 10.000 = 20.000 TL olduğu için bu işlemden kazancınız 5000 TL olacaktır. Bu işlemi 1/10 kaldıraç oranıyla yaptığınızda kazancınız 50.000 TL olacaktır.
Bu basit hesapta kazanç 50.000 TL olarak gözükse de paritenin 2’den 2,5’e çıkması çok düşük bir ihtimaldir. Parite 2,5’den 2’ye düşseydi de kaybınız 50.000 TL olacaktı. Bu durumda borsaya 40.000 TL borçlanacaktınız. Yasal forex borsalarında ise yatırımcılar sahip oldukları varlıklar kadar borçlanabildiği için borsaya borcunuz olmayacaktı fakat sahip olduğunuz 10.000 TL tamamen yok olacaktı.
Yukarıdaki hesapta da görüldüğü gibi kaldıraçlı işlemler çok risklidir. Bu sebeple kaldıraçlı işlemleri denemek için forex borsalarında deneme hesap açarak işlem yapmanız önemlidir. Aksi takdirde sahip olduğunuz tüm mal varlığı dijital ortamda yapılan bir hata yüzünden sıfırlanabilir.
